2000 жылдардан бастап интернет кеңістігінде оқыту үдерісі басталды. Жоғары оқу орындары электронды оқыту форматын – онлайн курстарды қолдана бастады. Бұл білім берудің жаңа әдістемесіне жаппай ашық онлайн курстарға (ЖАОК) көшуге мүмкіндік берді. ЖАОК – қысқа мерзімді курстар, тренингтер, мастер-кластар мен семинарлар арқылы жүзеге асырылатын ресми білім берудің баламасы. Оқу аяқталғаннан кейін сертификат табысталады. Бұл білім берудің негізгі принциптері: қажеттіліктерді ескере отырып оқыту, практикамен байланыс, икемді бағдарламалар, кесте және өткізу орнын таңдау, еріктілік.
MOOK формасы бойынша – бұл электронды курстар, оның ішінде бейне дәрістер, оқу материалдары (мәтіндік дәрістер, практикалық тапсырмалар), білімді тексеру (тесттер мен қорытынды емтихандар). Курстардың авторлары жоғары оқу орындарының оқытушылары болып табылады.
MOOC негізгі артықшылықтары:
- Интерактивтілік. Курстың жүргізушісімен, сондай-ақ қалған тыңдаушылармен көптеген байланыс арналарының болуы.
- Жылдам кері байланыс және бағалау. Студенттер өз бағаларын жұмысты тапсырғаннан кейін бірден алады.
- Үздік оқытушылар. Онлайн курстың әрбір студенті белгілі әлемдік университеттердің жоғары білікті оқытушысынан оқиды.
- Жаңа мамандықтар. Онлайн курстар нарықтағы өзгерістерге бірден жауап береді және жаңа оқу бағдарламаларын ұсынады.
- Тегін оқу кестесі. Студент өзіне ыңғайлы оқу кестесін жасай алады.
- Құрылымдық материал және аралас оқыту жүйесі. Қысқа және ыңғайлы ақпарат беру. Қысқа бейнелерді студенттер жақсы қабылдайды. Тақырыптар білімнің қысқа және терең мағыналы бөліктеріне бөлінеді. Сондай-ақ, әртүрлі дереккөздерге сілтемелер кіреді: мәтіндік құжаттар, аудио файлдар, форумдардағы және әлеуметтік желілердегі талқылаулар.
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің стратегиялық даму бағыттарының тізбесінде заманауи цифрлық өнімдерді, соның ішінде жаппай ашық онлайн – курстарды құру енгізілген. Осы бағытта университеттің жеке онлайн платформасы open.wku.edu.kz. ашылды.
Сондай-ақ, 2023 жылдың қаңтар айынан бастап ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі оқу процесінде Coursera халықаралық платформасының онлайн курстарын пайдалану бойынша жобаны іске қосты, оған университет студенттері белсенді қатысты. Оқуды аяқтаған 1000 адам сертификат алды. Платформада қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде 100 онлайн курс ұсынылды.
Оқу процесінде MOOC қолданудың екі моделі қолданылады:
- 1 моделі. Аралас оқыту "+ ЖАОК": аудиториялық сабақтарды (негізінен дәрістерді) ішінара ауыстыру, сондай-ақ "төңкерілген сынып" технологиясын қолданумен немесе қолданбай ЖАОК жекелеген тақырыптарын ішінара қайта есептеу.
- 2 моделі. "ЖАОК+" аралас оқыту: дәрістерді, практикалық және семинарлық сабақтарды ішінара сақтай отырып, ЖАОК пайдалану, сондай-ақ пән бойынша ағымдағы аттестаттау және қорытынды бақылау үшін ЖАОК-та оқу нәтижелерін пайдалану.
Күзгі семестрде онлайн курстардың үшінші ағыны ашылды. ЖОО-ның 500 студенті Coursera платформасында оқуға лицензия алды.
Мукашева Зауре
М.Өтемісов атындағы БҚУ Қашықтықтан және онлайн оқыту орталығының жетекшісі